Het moet wel vanzelf gaan

Wij maken automaten draaiwerk. De naam zegt het al, het moet allemaal wel een beetje vanzelf gaan. En verspanen is een heel onhandig proces, er komen namelijk spanen bij vrij. En die kunnen knap in de weg zitten. Vergelijk het maar met het schillen van een appel of aardappel. Sommigen lukt het om één hele lange spaan, sorry, schil te maken over de hele vrucht. En dat is best wel knap. Anderen hakkelen allemaal korte stukjes schil de schillenbak in. En dat ziet er niet uit.

Bij draaien willen we het precies andersom. Lange spanen zijn lastig, want die kunnen zich om het gedraaide werkstuk of om het gereedschap wikkelen. Het gevolg is dat er geen koelvloeistof meer bij de snijkant kan komen, of dat er spanen tussen het gereedschap en het werkstuk slaan. En dan snijdt het gereedschap helemaal niet meer. Hoe dan ook, het gereedschap slijt sneller, en het product ziet er niet uit, of, en dat is meestal erger, de maten wijken af.

Voor automatendraaiwerk willen we dus kortspanig materiaal. En als het materiaal niet kortspanig is , dan maken we het kortspanig. Dat klinkt stoer. Gelukkig hoeven we dat niet allemaal zelf te doen, want van een heleboel materialen is er gewoon een kortspanige versie te koop.

Bij roestvaststaal bereikt men dat effect onder andere door de toevoeging van zwavel. Dat geeft een brosse kristal structuur, en smeert het snij gereedschap. Helaas komt het de oxidatie bestendigheid van het materiaal niet ten goede. Automaten RVS (RVS 303, RVS430F) is dus minder Roestvast dan de ‘gewone’ versie. Gelukkig wordt van de meeste RVS soorten al jaren een beter verspaanbare kwaliteit gemaakt. Dit gebeurt onder de meest fantasievolle namen, en meestal zit daar iets van IM (Improved Machinability) in verwerkt. Hoe ze het doen ,dat is het geheim van de staalfabrikanten. Maar meestal is er wel iets dat de kristal structuur van het materiaal beinvloedt. Dit kan onder andere door (zeer geringe) calcium toevoegingen, en het nauwkeurig controleren van de stollings temperatuur.

De truc met het zwavel wordt ook toegepast op andere staalsoorten. Automatenstaal is een voorbeeld, maar ook hardere staalsoorten als de verschillende C stalen en 42CrMo4 kennen een gezwavelde versie.

En dan ben ik vandaag nog niet eens aan de non-ferro materialen toegekomen.

Om de spanen beheersbaar te houden is het ook belangrijk om de juiste verhouding tussen snedediepte en voeding aan te houden. Deze waarde verschilt per materiaal, en soms per batch, maar daar had ik al eens over geschreven.