maandag 6 juli 2009

Alweer aan de rol,

Ik heb het hier al eerder over roltappen gehad, hetgeen ik alsnog een keer wil samenvatten.

Roltappen heeft veel voordelen, maar het grootste voordeel, de hogere productie snelheid, gaat, bij de kleien gaten die wij vaak maken, geheel verloren (en soms zelfs meer) door de zeer nauwe tolerantie die het gat zou moeten hebben vóór het roltappen. Om deze tolerantie te waarborgen (voor een M3 moet het at bij roltappen binnen 0,03 mm 2,8 mm zijn) zou je het gat eigenlijk moeten ruimen voordat je roltapt. En ruimen duurt van zichzelf langer dan het snijdend tappen. Nu is een gerolde draad zoveel sterker dat een heel klein beetje groter gat nog steeds een sterkere draad oplevert dan dat een gesneden draad zou zijn. Maar de draad is wel meetbaar fout (want het kerngat wordt veel te groot).

Maar als de tijdwinst zo beperkt is (of roltappen zelfs méér tijd kost, waarom zou je dan toch roltappen:

Er zijn veel minder soorten roltappen dan tappen, want een roltap maakt geen spanen, en heeft dus ook geen onderscheid voor blinde of doorlopende gaten. Er zijn ook minder geometrieën voor de verschillende materialen. Je hoeft dus minder (verschillende soorten) gereedschap op voorraad te houden als je roltappen gebruikt.

Roltappen zijn door hun bouw (de spaangroef ontbreekt) sterker, en omdat de snijkant (die er niet is) niet slijt gaan ze veel langer mee.

De draad is beter: sterker, gladder, en minder afwijkingen van het profiel.

Er zijn ook beperkingen, het materiaal moet goed vervormbaar zijn (zeker 10% rek), de maximale treksterkte is zo’n 1200 N per vierkante mm., roltappen vraagt voldoende smering (liever met olie dan met emulsie) en het kerngat moet goed aan de maat zijn.

Een andere beperking bij de toepassing van roltappen is de machine: de rolsnelheid (want het is uiteindelijk geen snijsnelheid) moet tamelijk constant zijn. Een machine met weinig motorvermogen zal veel meer omwentelingen nodig hebben om te stoppen en om te keren. Al die tijd is de snelheid eigenlijk te laag voor de roltap, en daardoor neemt de levensduur af. Roltappen vraagt vrij veel koppel, wat bij grotere diameters een beperking kan zijn.
In onze ervaring geven machines die met gedwongen spoed kunnen tappen een beter resultaat bij het gebruiken van roltappen dan machines waarop je verende tapkoppen moet gebruiken.

Geen opmerkingen: