woensdag 4 maart 2009

Smeerboel

Smeerboel

Goed gereedschap is het halve werk. En een heel belangrijk gereedschap bij draaiwerk, dus ook bij automatendraaiwerk, is het koel/smeer middel. Dat moet er namelijk voor zorgen dat het snijdende gereedschap scherp blijft. En dat doet het door te koelen en te smeren. De naam zegt het allemaal al.

Wat leidt nu tot de keuze van een koel/smeer middel? Voor ons om te beginnen de ‘hanteerbaarheid’. En daarna pas prestaties. Want als je een perfect werkend koel/smeermiddel hebt , maar het geeft jeuk en rode vlekken als je het aanraakt maakt dat niemand blij. En het moet niet alleen mensvriendelijk zijn, maar ook machine vriendelijk. En daar beginnen gelijk een heleboel beperkingen, want een draaimachine kan knap kleinzerig zijn. Daar zijn onze langdraaiautomaten schoolvoorbeelden van.
Bij een langdraaiatomaat heb je natuurlijk rekening te houden met de geleidebus. Deze geleidebus moet alle dwarskrachten die bij het langdraaien optreden opvangen. Dus kan de druk tussen geleidebus en het materiaal vrij hoog worden. Daarom moet er goed gesmeerd worden. Bovendien is de lagering van de geleidebus voor de smering vaak afhankelijk van de koel olie die langs stroomt. Daarom schrijven de meeste fabrikanten dwingend het gebruik van snijolie voor, en is koel emulsie ("boorolie") streng verboden.
En dat is helemaal terecht, want de voedingen zijn bij het langdraaien vaak zeer klein (tot enige honderdsten van een millimeter per omwenteling). Daardoor wordt de specifieke snijkracht zeer groot, en die laat zich met smering weer enigszins reduceren.

Langs dezelfde lijn redenerend kun je zeggen dat het volkomen onterecht is dat koel emulsie verboden is, want door de grote specifieke snijweerstand treedt zoveel warmte ontwikkeling op dat allen goede koeling de snij condities nog kan redden. En we gebruiken tegenwoordig een koelolie emulsie (ofwel "boorolie", Glavitech CC700) die de smerende eigenschappen heeft van een goede snijolie. Die gebruiken we dan ook op onze grootste langdraai automaat. Want deze heeft een (JBS) geleidebus die door met olie ‘benevelde’ perslucht bediend wordt, en daar zijn smering van krijgt. Door de overdruk kan het waterige koelmiddel niet bij de lagers komen. En dat is prettig, want deze machine kan zoveel vermogen in zijn draaiwerk stoppen dat snijolie spontaan in rook op zou gaan. (En dan kan ik een leuk stukje over afzuiging schrijven).

Voor de kleinere langdraai automaten geldt dit bezwaar minder. Deze kleine draai machientjes hebben een minder zware aandrijving, dus komt er ook niet zoveel energie op de snijkant van het gereedschap vrij. Toch kan het er behoorlijk dampen, en hebben wij, na heel veel experimenten, geleerd dat de laagst gedoopte en dunste olie de beste resultaten geeft. Dat is voor ons Glavitech CC22 geworden, dat is een dunne olie met weinig toevoegingen. En als de doping niet verbrandt, kunnen de eigenschappen daar ook niet door veranderen. Door de lage viscositeit is deze olie makkelijk rond te pompen. Door de grote stroom olie wordt het koelend vermogen optimaal benut. Door de goede koeling hebben wij geen rookontwikkeling meer. En zo werkt een simpele, hele dunne, olie, voor ons, beter dan de high tech oliƫn die wij hiervoor gebruikten.

Geen opmerkingen: